- دولت مدعی است تولید خودرو امسال به یک میلیون و ۷۰۰ هزار دستگاه می رسد و قیمتها کاهشی میشود.
- عضو هیات مدیره انجمن قطعهسازان میگوید که صنعت خودرو و قطعهسازی زیرساخت تولید ۱.۷ میلیون خودرو را ندارد.
- کاهش قیمت خودرو با تورم صعودی و ریزش ارزش پول غیرممکن است.
دولت مدعی است که امسال تولید خودرو را به یک میلیون و ۷۰۰ هزار دستگاه میرساند و نیاز بازار به یک میلیون تا یک میلیون و ۳۰۰ هزار دستگاه خودرو است. بنابراین با تعادل عرضه و تقاضا قیمت کاهشی میشود اما ساسان قربانی، عضو هیات مدیره انجمن قطعه سازان خودرو در گفتگو با بازاروما این تحلیل را قبول نداشته و معتقد است که صنعت زیرساخت تحقق این وعدهها را ندارد.
وزارت صنعت امسال تولید یک میلیون و ۷۰۰ هزار خودرو را هدف گذاری کرده و مدعی است که با این چشم انداز خودرو ارزان میشود. آیا بستر تحقق این هدفگذاری وجود دارد؟
باید از وزارت صنعت پرسید بر مبنای کدام مطالعه و پژوهش این اعداد را وعده میدهند. خاطرم هست که رضا فاطمی امین، وزیر عزل شده صنعت، معدن و تجارت وعده داد سه میلیون دستگاه خودروی سواری در کشور تولید میشود! نمیشود هرکس یک عددی بگوید و متولیان برای گفتن عدد بزرگتر کورس بگذارند. در دنیا اعدادی که برای صنعت هدفگذاری میشود پشتوانه مطالعاتی دارد.
شما نگاه کنید که در سال ۱۳۹۲ یک میلیون و ۲۰۰ هزار خودروی سواری تولید شده است و الان بعد از گذشت یک دهه باز هم حدود همین عدد خودرو تولید میشود. اگر ظرف یک دهه نتوانستیم میزان تولید خودرو را تغییر محسوسی بدهیم، بر مبنای چه مطالعه و امکان سنجی وعده تولید سه میلیون دستگاه خودرو میدهیم؟
چرا در یک دهه تولید خودرو افزایش محسوسی نداشته است؟
دلایلی متعددی دارد. صنعت خودروسازی و قطعهسازی خودرو با گرفتاریهای متعدد مواجه است. بیثباتی نرخ ارز یک گرفتاری عمده این صنعت است همچنین تبادلات مالی بینالمللی و بانکی چالش بزرگی برای خودروسازان ایجاد کرده است.
یک کارشناس ایرانی برای مذاکره با خودروساز چینی باید پول نقد را در چمدان بگذارد تا بتواند هزینه هتل و بلیت و … خود را پرداخت کند و در قرن بیست و یکم کارت اعتباری ندارد. در همان چین که شریک استراتژیک خوانده شده است بانکها حاضر به تبادلات مالی نیستند و هتلی در چین حاضر نیست پول نقد بگیرد، حالا این گرفتاری را به گردش مالی بزرگ یک صنعت تعمیم بدهید و ببینید که فعالان صنایع برای نقل و انتقال پول تا چه اندازه مشکل دارند؟
گذشته از این، شما مقایسه کنید که قطعهسازی و خودروسازی در سال ۱۳۹۲ چه امکانات و تکنولوژی داشت و اکنون چه امکاناتی دارد؟ در آن سال پژو و سیتروئن در حال تولید L90 و ساندرو بودند و در ایران هم تولید این دو خودرو شروع شده بود. الان چه؟
چرا مونتاژ خودروهای چینی در ایران آنقدر گران تمام میشود و فاصله زیادی با قیمت خودرو در بازارهای جهانی دارد؟
فاصله شدید قیمت از افزایش شدید قیمت مواد اولیه ناشی میشود. در یک دوره ۱۰ ساله قیمت مواد اولیه خودرو بین دو تا ۲.۵ برابر شده است. قیمت ورق فولادی و مسی افزایش چشمگیر داشته و هزینههای سربار زیادی به خودروسازان و قطعهسازان تحمیل شده است اما آیا کسی این موارد را میبینید یا فقط به قیمت محصول نهایی توجه میشود؟ ضمن اینکه بخش قابل توجهی از قیمت خودروهای مونتاژی مربوط به تعرفههای سنگین واردات است و دولت از این محل درآمد زیادی دارد اما زمانی که حرف از قیمت خودرو میشود دولت درآمد قابل توجه خود را از تعرفه واردات پنهان میکند و مساله به خودروسازان تقلیل داده میشود.
این موارد البته بدون در نظر گرفتن رانت و زد و بند در این بازار و صنعت است و حساب منافع رانت جویان از این ماجرا جداست.
نیاز سالانه بازار به خودرو بین یک تا یک میلیون و ۳۰۰ هزار دستگاه ارزیابی میشود. وزارت صنعت اعلام کرده که سال گذشته یک میلیون و ۴۰۰ هزار دستگاه خودرو تولید شده، چرا با وجود همخوانی عرضه و تقاضا قیمت خودرو جهش داشت؟
وقتی از نیاز یک میلیون تا یک میلیون و ۳۰۰ هزار خودرویی بازار حرف میزنیم از نیاز مصرفی میگوییم اما تورم دو رقمی در ایران باعث شده که تقاضای سرمایهای به این بازار و سایر بازارها سرازیر شود و همین باعث برهم خوردن عرضه و تقاضا میشود. ما در اقتصاد یک قاعده داریم به نام قاعده همسطحی. نمیشود خودرو گران بشود اما حمل و نقل گران نشود یا بنزین گران شود و مواد غذایی گران نشود. همه اجزا اقتصاد بهم پیوسته است و نمیشود بدون مهار تورم یک کالا را با دستور ارزان کرد. اقتصاد از دستور پیروی نمیکند.
با این روند به نظر شما کاهش قیمت خودرو در پیش است؟
من تصور نمیکنم چنین اتفاقی رخ بدهد چرا که زیرساختهای موجود در صنعت قطعهسازی و خودروسازی جوابگوی جهش تولید نیست و در این صورت هم تورم دو رقمی و ریزش ارزش ریال اجازه کاهش قیمت خودرو را نمیدهد.